KAN TAHLİLİ DEĞERLERİNİN ANLAMLARI – 2

⭐️Daha önceki yazı: “KAN TETKİKLERİ➖1” yazısı

🔸HOMA-IR
🔸Albümin
🔸Bilirubin
🔸İnsulin
🔸HbA1c
🔸Glikoz

1️⃣➖ İNSULİN (açlık)

💧Kanda ki glikozun hücreye girmesi için, çoğu hücre kapısını açacak bir anahtar lazım. O anahtar İNSULİN (Kandaki şekeri gören pankreas Beta hücreleri salgılar.).

💧Ağzınıza aldığınız karbonhidrat içeren her besin glikozdur (halk deyimi ile şeker). Pirinç pilavı da şekerdir, simitte, leblebide, domateste, çay şekeri de.

💧Ne kadar çok karbonhidrat alırsak, pankreas kana o kadar insulin salgılar.

💧”SIK YE AZ YE” gibi bir beslenmede pankreas sürekli insulin salgılar.

🔸Sürekli insüline maruz kalan hücre kapısı duyarsızlaşır, insüline direnç gösterir ve kapıyı açmaz. Kanda şeker yüksek kalır ve bunu gören pankreas daha çok insulin salgılar. Alın size insulin direnci.

🔸Mideyi devamlı dolu tutmak, açlık süresi tanımamak, karbonhidrat ağırlıklı beslenmek İNSULİN DİRENCİ nedenidir.

⭐️Açlık insulin değeri 2.4 ila 7 arası iyidir. Referans aralık 2.4 ila 24 arası alınır ama, 7 üzeri sıkıntılıdır. Az sonra HOMA-IR de anlaşılacak.

2️⃣➖GLİKOZ (açlık)

🩸 8-10 saat açlık sonrası kanda bulunan glikoz değeri, 75 ila 105 arası olması gerekir.

🩸Eğer insulin kapıyı açamazsa yükselir ve organlara hasar vermeye başlar (Toplamda kanda 4-5 gram şeker bulunur.)

3️⃣➖HOMA-IR (2.5 üzeri olmamalı)

💧Açlık kan şekeri x açlık insülin değeri ÷ 405 = HOMA-IR

✅ÖRNEK:
🔸Açlık glikoz 99
🔸Açlık insulin 13

➡️ 99 × 13 = 1287

1287 ÷405 = 3.17

💧Şimdi ; glikoz 99, insulin 1. Her ikisi de referans aralıkta. Bir şey yok o zaman..!
💧İşte öyle değil. Eğer, HOMA-IR 2.5 üzeri ise insulin direnciniz var demektir.
💧Bu sebeple insulinin 2.4 ile 24 arasında ki referans değeri yanıltır.

⭐️HOMA-IR testlerde pek bakılmaz ama siz kendiniz hesap edin her zaman.

4️⃣➖HBA1C… (4.5 ile 5.6 arası olmalı)

🩸Hemoglobine bağlanan glikoz miktarı.
🩸Malum kanda kırmızı kan hücresi ve içerisinde oksijen taşıyan Hemoglobin (HGB) var. Eğer kanda fazla glikoz olursa, Hemoglobinlere fazla glikoz bağlanır ve 120 günlük ömrü boyunca hemoglobinde kalır bu glikoz.
🩸Bugün, glikoz ölçümünüz normal çıkabilir (Belki çok aç kaldınız, efor sarf ettiniz, metaformin içtiniz düşmüş olabilir.).
🩸Ana HbA1c, 6.3 çıkarsa bikirim ki, son 3 aydır kan şekeri ortalamanız YÜKSEK. Bu sebeple HbA1c önemli.

⭐️⭐️⭐️ Yukarda saydığım değerlerden;
(Açlık glikoz, açlık insülin, HOMA-IR, HbA1c) sadece iki tanesinin yüksek gelmesi Pre-diyabet, TİP-2 DİYABET tanısı koydurur.

5️⃣➖ALBÜMİN

🔸Vitamin, mineral, yağ asitleri, hormonlar, kullandığımız ilaçlar gibi bir çok molekül, albümine bağlanır ve kan içerisinde diğer dokulara albuminle taşınır (Tiroit hormonları, B6 vitamini, kalsiyum, bilirubin gibi).
🔸Aynı zamanda, damarda bir basınç oluşturarak, sıvıların damar dışına sızmasına engel olur.
🔸Büyük protein moleküllerinin kılcal damarlara geçmesi ve onları beslemesi zordur. Albümün bu dar alanlardan geçişi de sağlar.
🔸Cıva, nikel gibi ağır metal iyonlarına bağlanıp, onları da vücuttan atar.

🔶🔶ALBÜMİN DÜŞÜKLÜĞÜ ;

📍Onkotik basınç bozulacağı için; el ve ayak bilekleri, bacak, yüz ve göz kapaklarında ödeme bağlı şişlikler oluşur.
📍Karaciğer – böbrek sorunları, hipotiroidi, diyabet, uzun süre açlık, ishal, bağırsak hastalıkları (Çölyak, Crohn vs), kanamalar, albümin miktarını düşürür..
📍📍AŞIRI SU İÇMEK. Bu da albumin miktarını düşürür. NŞA günlük Su tüketimi;
➡️Kilo ÷ 30 = su/L seklinde olmali…

⭐️ÖRNEK: 75kg ÷ 30 = 2.5 litre

📍Elinde bir pet şişe “Ben sağlık için günlük 5 litre su içiyorum” diye, her dakika su içmek mantıklı bir şey değil.

❗️⚠️ İdrarda albümin 0 ila 0.8 arasında bulunur. Fakat böbrek hasarında albümin kaçar ve idrarda miktar artar. Bu hem böbrek hasarı, hem düşük albümine sebep demektir.

🔶🔶ALBÜMİN YÜKSEKLİĞİ

📍Çoğunlukla sıvı eksikliğinden kaynaklanır. İshal, diuretik(idrar söktürücü) ilaç kullanımı, aşırı terleme, sadece protein ve yağ ile beslenme.
📍Yüksekliği;
Halsizlik, yorgunluk
Ağız kuruluğu
Baş dönmesi
Sık idrara çıkma hissi
Sürekli uyku hali
Kemiklerde sızlama yapar.

6️⃣➖ BİLİRUBİN

💧Kırmızı kan hücrelerimizin (RBC, ERİTROSİT) ömrü 120 gün, sonra parçalanır. Malum kırmızı kan hücresi Hemoglobinde taşır.
💧Bu parçalanma sonucu bilirubin açığa çıkar ve kana karışır.
💧Kanda ALBÜMİN’e bağlanıp karaciğere taşınır.
⭐️⭐️Albümine bağlı olan bu Bilirubine İNDİREKT BİLİRUBİN diyoruz (tahlillerde görürsünüz)
💧Sonra karacigerde glukuronik asit ile birleşip safra kesesine, oradanda bagirsaga gönderilir. Sonrada dışkı yolu ile atılır..
⭐️⭐️Karacigerde glukuronik asit ile baglanana DİREKT BİLİRUBİN diyoruz.. (indirekt ve direkt toplamına da total Bilirubin diyoruz)

⭐️⭐️BİLİRUBİN YÜKSEKLİĞİ

➡️Mantık yürütelim;

📍Bilirubin kaynağı neydi? 120 ömrü dolan kırmızı kan hücrelerinin parçalanması, Hemolitik anemi neydi? Kırmızı kan hücrelerinin daha ömrünü doldurmadan hızlıca parçalanmasıdır.
✅Eğer sürekli yuksek bir indirekt Bilirubin varsa HEMOLİTİK ANEMİ düşünülebilir.

📍İndirekt bilirubin, karaciğerde işlenip safraya atılacaktı.
✅Ya karaciğer hasarlı, hepatit, siroz, kanser varsa? Bilirubin işlenemez ve yine İNDİREKT kanda kalır ve yükselir.

📍Karaciğerde işlendi safra ile atılacak. Fakat safra kesesinde / safra yollarında taş, çamur, iltihabi durum var. Yol tıkalı.
✅Bilirubin bağırsaklara gönderilemediği için karaciğerde ve kanda kalır. Direkt ve indirekt (total) her ikisi de yükselir. Bilirubin yüksekliğinde safra taşı ihtimali bu sebeple düşünülür…

🔶⚠️Yeni doğan sarılığı : Yeni doğan bebeklerde karaciğer fonksiyonları 10-15 gün tam işlev görmeyebilir. Bu da Bilirubin atılmasını zorlaştırır, yenidoğan sarılığı dediğimiz durum oluşur.
➡️Bilirubin yüksekliği, ciltte, gözün beyaz kısmında sarı renk oluşumu yapar.

📍📍Gilbert sendromunda karaciğerdeki enzim eksikliği nedeni ile bilirubin dönüştürülemez ve kanda yüksek görülür (genetik bir durum).

⭐️⭐️BİLİRUBİN DÜŞÜKLÜĞÜ

📍Nadir görülür, bir hastalık oluşturmaz, fakat antioksidan özelliği olan bilirubinin bu özelliğinden faydalanamamış oluruz.