EGZAMA

🔸Egzama çeşitleri (atopik, seboreik, kontakt, asteotatin vs)
🔸Neden olur? Mekanizması?
🔸Genetik, bakteriyel, çevresel nedenler, toksinler, ağır metaller
🔸Tedavi yöntemleri
🔸İlaçlar, takviyeler, bitkiler ( Ardıç katranı, soya katranı, kömür katranı, resveratrol, quercetin, glutatyon vs)
🔸Beslenme / diyet / bağırsak sağlığı

💧Mekanizmasından başlayarak tedavisi dahil egzamaya ait her şeyi yazacağım biraz uzun bir yazı olacak.

🩸Egzama; cilt bariyerinin bozulduğu, kaşıntılı, döküntülü, kronik ve akut olabilen inflamatuar bir cilt hastalığı.
🩸Ama öyle hepsi bir birine benzemez, yaşlılarda görülen, bebeklerde görülen, erişkinlerde görülenler var. Her tipin, ayrı nedeni var. BÜTÜN TİPLERIN AYRI AYRI ÖNCE MEKANİZMA, EN ALTA TEDAVİ YOLLARINI yazayım.

🟥MEKANİZMA

1️⃣⭐️ATOPİK DERMATİT

💧Atopik kelimesi, alerjik hastalığa GENETİK yatkınlık anlamına gelir. Anlaşılacağı gibi, bu tip egzama genetikte var.

💧Vücudumuzda FİLAGGRİN isimli bir protein var. Bu protein diğer proteinleri bir birbirine bağlayarak sağlam, sıkı ve düzgün bir cilt bariyeri oluşturur.

🔸Örneğin keratini bir birine bağlar (Cilt ve saç bakım kremlerinde gördüğünüz o keratin).

💧1 – Bazı insanlarda FİLAGGRİN’ i düzenleyen gen az çalışır. Bu durum ATOPİK EGZAMA için %80 oranında nedenlerinden birisidir.

🔸Nasıl daha çok FİLAGGRİN ürettirilir, tedaviler kısmında yazacağım.

💧2- Vücudumuzda bağışıklık sistemimize ait T HUCRELERİ var. Bunların tutunup/bağlanıp iş yapacağı “reseptörler” ATOPİK EGZAMA hastalarında düzgün çalışmıyor. Bu egzama için bir nedendir.

💧3- Vücudumuza bir yabancı girerse tepki veririz. Bu bir bakteri, virüs, toksin, ağır metal olabilir. Bunlarla savaşacak bağışıklık hücrelerini, antikorları harekete geçirecek sinyal vericiler, sinyal yolları var. Gel, burada yabancı var, diyen elamanlar bunlar.
🔸Th17, IL-17, IL-22…Bunlar Atopik Egzamada, o kadar fazla sinyal üretiyor ki, ciltte bozulmalar, kaşıntılı, Kızarıklık, döküntü oluşuyor. Demek ki, bu sinyalleri kesmek lazım.

⭐️ARDIÇ KATRANI, KÖMÜR KATRANI, SOYA KATRANI (%3 yoğunlukta cilde sürülerek sinyalleri önlemede etkilidir). Bunu da tedavide yazacağım.

🔸Bu yolakların düzenlenmesinde AHR (Aril hidrokarbon reseptörü) önemlidir. AHR’nin düzenlenmesinde KISA-ORTA zincirli yağ asitleri önemlidir. Demek ki tedavide AHR artırmamız önemli.

⭐️ Örneğin; ZERDEÇAL (kurkumin) AHR indükleyici, artırıcıdır. Fakat AHR, çok fazla artarsa da hücre bölünmesinde G1 /G0 fazında problem oluşturur. Yani, ZERDEÇAL iyi geliyor diye rastgele dozda kullanılamaz. Belirli dozları var, altta yazacağım.

🔸Hani, o kortizonlu denilen kremler var ya, işte burada sorun var diyen habercileri, baskılamak için kullanılır.

📍Niye baskılıyoruz? Çünkü, fazla sinyal fazla savaşacak bağışıklık hücresini oraya çeker. Bu da fazla inflamasyon demek.

🚫Bu kremler, uzun süreli kullanımda zarar verir. Çünkü bu sinyal yolakları kremle baskılanınca vücuttaki diğer yabancıları işaretleyemez, bağışıklık zayıflar.

2️⃣⭐️EL EGZAMASI :

💧Çıplak elle, kimyasallara yoğun temas sonrası gelişir. Deterjan, kuaförlük malzemeleri, Bazı ilaç/kremler, tarım ilaçları.
🔸Bu kimyasallar, cilt bariyerinde İMMUN YANITI bozar. Yani yaralanma gibi düşünülmesin. Yine aynı şekilde bağışıklık yanıtı oluşur.

3️⃣⭐️SEBOREİK DERMATİT (yağlı egzama)

💧Tek başına zaten olur. Ayrıca sedef, parkinson, Aids, hastalığı gibi bir durumu olana fazlaca eşlik eden egzama çeşididir.

💧Ense, saçlı deri, kaşlarda, sakallarda, burun kenarları, kulak arkalarında, göğüs üstünde ,el üstünde, genital bölgelerde çok kaşıntılı, kalın ve pullu lezyonlar olarak görülür.

📍Aşırı geçirgen bağırsak sebepli kana geçen;
🔸toksinler
🔸ağır metaller
🔸LPS’ler
🔸Gluten (gliadin)

📍Staphylococcus aureus bakterileri

📍Düşük bağışıklık

📍Aşırı stres (bağışıklık sistemini bozarak)

📍Vitamin, mineral, yağ asidi vs eksikliği (B1,B9,B7,Çinko, selenyum, D vitamini, Omega-3)
Seboreik dertamatitin sebeplerindendir.

4️⃣⭐️ STAZ DERMATİT :

💧Uzun süre ayakta kalanlarda, çalışanlarda sık görülür.
💧Bacak toplar damarlarında (venler) göllenme/kan toplanması sonucu şişme ve buna bağlı bozulan cilt bariyeri nedenli, cilt üzerinde egzama oluşur (Varis, DVT olanlarda görülür.).

🔸Damarlarda oluşan endotel hasarlar,
🔸Seboreik dertamatitteki tüm sebepler,

Bu tür egzamaya neden olur.

⭐️Burada endotel hasarı önlemek oldukça önemlidir. Hesperidin ve resveratrol bu konuda etkilidir.

5️⃣⭐️ NUMULER EGZAMA:

💧Nummuler : latince bozuk para anlamına gelir, lezyonlar bozuk para büyüklüğündedir.

💧Hayvan tüylerine, ısırıklarına, bazı bitkilere karşı ciltte kızarma, kaşınma ile başlayan egzama türüdür.

💧IgE ve eozinofil seviyesi alerji sebepli hep yüksektir.

💧Bu tür egzamada, lezyonlu bölgelerin bakteri, mantar kapma ihtimali çok yüksektir.

💧Bu sebeple Antifungal ve antibiyotik kullanımı gerekebilir, aksi halde iyileşmez zaten. Hekiminiz testlere göre bunu görür ve reçete eder.

🟠TOKSİNLER, AĞIR METALLER, GIDA BOYALARI, GIDA KORUYUCULARI, PESTİSİTLER….AŞIRI GEÇİRGEN BAĞIRSAKLAR

🩸Egzama tedavisinde, en önemli konulardan bir tanesi bağırsaklar. Burayı sağlıklı çalıştırmak, %70 oranında başarı sağlar.

💧Malum bağırsaklarımız her şeyi kana geçirmez. Süzgeç gibi porlar (delikler) var. İşe yarayan kana geçer, yaramayan atılır.

💧Eğer, istenmeyen bir şey geçmeye kalkarsa, bağırsağın hemen damarlar tarafında bekleyen askerler (bağışıklık hücreleri) müdahale eder, içeriye sokmaz.

💧Ama çok fazla geçmeye çalışan olursa, çok fazla müdahale sonucu o delikler büyür. Neticede orada savaş oluyor.

💧Delikler büyüdükçe, geçirgenlik artar ve ağır metaller dahil, toksinler, ölen bakteri zarları kana karışır.

💧Elbette kan içerisinden hücrelere, cilt dokuya, hatta kan beyin bariyerini de geçip, beyine geçer ki bunu apayrı yazacağım, beyin sisi de oluşur.

💧Bu toksinler, karaciğere de gider, karaciğer temizlemeye çalışır, ama bir süre glutatyon dahil temizleyici moleküller yetmez. Bazen cilt hastalıklarına KARACİĞER sebepli denmesinin bir nedeni budur, temizlemeye yetmiyor, sonrada yağ kist vs oluşur zaten.

💧Ciltte, bu istenmeyen varlıklara karşı bağışıklık hücrelerince oluşturulan savaş, İNFLAMASYON ve EGZAMA SEBEBİDİR.

💧İşte bu bağışıklık hücrelerini, kortizonlu kremlerle baskılayıp savaşı, inflamasyonu, egzamayı durdurmaya çalışıyoruz.

💧Ağır metaller, toksinler, yabancılar ne oldu? Aynı yerde duruyor. Aslında sadece lezyonları durdurduk. Yabancılar orada durduğu için, kremi bırakınca egzama geri gelecek.

🔊Krem sürünce geçiyor, ama kremleri bırakınca egzama tekrar başlıyor cümlesinin sebebi budur.

👆👆Şimdi bunu yazdım diye, sakın KREMLER KULLANILMAZ filan anlaşılmasın, elbette ki kullanılır.

⭐️Belirli bir süre (6 haftayı geçmemek üzere) kremlerle, lezyonlar tedavi edilir.

⭐️Bu zaman zarfında ise, asıl kök neden olan aşırı geçirgen bağırsak sendromu tedavi edilir.

🟢🟢TEDAVİ

1️⃣ SIVI BENTONİT KİL

🔸Sıvı formda bulunan (boza kıvamı) bentonit bağırsaklarda ki bir çok toksin, ağır metal, gıda boyası ve koruyucusunu bağlar, kana geçmeden dışkı ile atar.
🔹2 yemek kaşığı akşam yemek öncesi aç içilir.

2️⃣ RESVERATROL, QUERCETİN

🔸Atopik dertamatit için oldukça belirgin olan FİLAGGRİN’i, artırmada etkilidir. Bu moleküller aslında HİSTİDİN’in bir basamağı ile FİLAGGRİN oluşturur ve histidin Atopik egzamada önemli.

🔹Resveratrol 500-700 mg / gün , Quercetin 1000 -2000 mg /gün.

3️⃣ ARDIÇ KATRANI, KÖMÜR KATRANI, SOYA KATRANI

🔸Egzama sebepli oluşan cilt üzerindeki lezyonlarda, %3 ‘lük sulu çözeltili ile hazırlanmış bu katranlardan SADECE 1 TANESİ (üçü birden değil), lezyon oluşturan sinyal yolaklarını önler.

🔹 1 yemek kaşığı su içine, 2 damla kömür katranı. Sulu çözelti gün batımı sonrası, akşam kullanılır. Lezyonlara sürüldükten sonra güneş ışını gösterilmez.

4️⃣ HESPERİDİN

🔸Damarların iç duvarı endotel hücrelerden oluşur. Bu hücreler, bir çok nedenle hasar alır. Bunlar pıhtılaşma sebebi olup aynı zamanda toplar damarlarda (ven) kalbe giden akışını da bozar.
🔸Bu durumda, yer çekiminde etkisi bacaklardaki venlerde göllenme olur. Bu da bacak, ayak bileği, tabanı ve üzerinde egzamaya neden olur. Hesperidin, endotel hasarı ve bu göllenmeyi önlemede etkilidir.

🔹500 -1000 mg / doz gün

5️⃣ZERDEÇAL (kurkumin)

🔸AHR’yi yukarda anlatmıştım. Zerdeçal, bunun aktivasyonunda önemlidir. AHR aktivasyonu ise egzama tedavisinde gerekli.
🔸Fakat bu konuda bir ince çizgi var. Fazlası yarar yerine zarar verir. Şöyle ki aynı AHR hücre bölünmesinde de görevli (G1/G0). Fazla kullanımda inflamasyon oluşturur.

🔹 Silme 1 çay kaşığı toz zerdeçal, akşam tok. Egzama da, günlük bu miktarı geçmemek gerek. (Yoğurtla yenir mi sorusu akıllara gelir. Hayır yenmez, çünkü egzama varsa, tereyağı harici süt ürünü kullanamazsınız, bunları altta beslenmede yazacağım.)

6️⃣ GLUTATYON

🔸Bağırsaklardan kana geçen toksinler, karaciğere uğrar. Vücutta oluşan serbest radikaller dahil, karaciğerde bunları temizlemeye çalışan en önemli molekül, glutatyondur.
🔸Glutatyon, hem 20’li yaşlar sonrası sentezi azalan, hem de egzama da seviyesi yeterli olmayan bir molekül olduğu için dışardan almak gerekiyor.

🔹750 -1500 mg /gün

7️⃣ P5P (B6), Metilfolat (B9), Metilkobalamin (B12)

🔸Özellikle B6’nin aktif formu olan P5P olmak üzere, bu vitaminler NÖRODERMATİT dediğimiz Seboreik dertamatitin tedavisinde önemlidir.
🔸Parkinson hastalarında, (L-dopa) dopamin öncülü ilaçlarla birlikte kullanılması elzem olan B6 vitamini, egzama içinde gereklidir.
🔸Eğer homosistein seviyeniz 8 ve üzeri ise P5P( aktif form) “çünkü metilleme seviyeniz düşük” , yok 8 ve altında ise normal B6 kullanabilirsiniz.

🔹B6,B12,B9..sırası ile doz ” 2 mg, 3 mcg, 400 mcg / gün.
🔹Bunlar, yemekle arada 2-3 saat fark olacak şekilde kullanılmalı. Emilim için mide asidi gerekli. Mide ilacı kullanıyorsanız, mide ilacı ile 12 saat fark olmalı.

🟣DİYET…YASAKLAR

1️⃣⭐️ Tereyağı/sadeyağ harici süt ve süt ürünleri. Özellikle, süt ve olgunlaşmış peynir…IGF-1, KAZEİN-A, LAKTOZ, HİSTAMİN içermesi nedeni ile egzamayı alevlendirir.

2️⃣⭐️Mısır, pamuk, kanola, ayçiçek yağı OMEGA-6 içerir ve egzamada çok gerekli olan Omega-3 üstünlüğünü ele geçirir. Bize Omega-3 üstünlüğü gerekli. Bunların yerine, sıcak yemeklerde fındık yağı, salata vs de ise zeytinyağı tercih edilmeli. ( Fındık yağı yüksek oranda E vitamini içerir ve egzama tedavisinde bu da gereklidir.)

🔸Margarini yazmıyorum bile, o zaten zehir ve kimse yememeli.

3️⃣⭐️Salam, sosis, sucuk, jambon, pişirilip dondurulmuş döner, tavuk, nugget vs… Bunlar gibi İşlenmiş etler FİLAGGRİN seviyesini aşağı çeker, cilt bariyeri bozulur.

💧Turşu, ketçap, mayonez, domates yasak.

4️⃣⭐️Fruktoz ve glikoz şurubu içeren tüm içecek ve yiyecekler (Bunlar genelde hazır gıdalarda olur ya da çok ucuz baklava tarzı tatlılara maliyet düşsün diye koyarlar). Bağırsak geçirgenliğini artırır ve aynı zamanda zonulin salgısı artar. Bu beyin /nöronlar içinde sıkıntılıdır.

5️⃣MONO SODYUM GLUTAMAT : Çin tuzu olarak bilinir ve paketli gıdalarda E621 kodu ile bulunur.
🔸Normalde glutamat /glutamik asit vücudumuzda bulunur. Fakat bunun miktarı bellidir.
🔸Glutamik asit, cilt pH değerini korumada, su molekülü bağlayıp, cildin nemini sağlamada da görev alır. FAKAT ;
🔸MONO SODYUM GLUTAMAT miktarı öyle bir artırıyor ki, cilt bariyerine zarar veriyor. Özellikle, 1 yaş altında kan beyin bariyerini aşıp nöronlarda hasar oluşturuyor.
🔸Çin restorandı sendromu adı ile anılan ciltte tahriş, kızarma, kas gerginliği, karıncalanma, uyuşma, güçsüzlük semptomlarının nedeni MONO SODYUM GLUTAMAT’tır.
🔸Bir paketli gıda aldığınızda, E621 kodu var ve EGZAMA hastası iseniz ürünü rafa geriye koyun, o size zarar verir.

6️⃣⭐️ GLİADİN
💧Hepimiz, gluten hassasiyetindeyiz, ama aslında bu gliafin hassasiyeti. Gluten = Glutenin + gliadin isimli iki parçadan oluşur. Ve biz, egzamada gliadin intöleransi görürüz.

💧Bu nedenle, elden geldikçe buğday, arpa, çavdar, un ürünlerinden yapılmış besinlerden uzak durmak gerek. (Ekmek, simit, pasta, börek, bulgur vs)
🔸Oturup bir tabak kısır, yanında da turşu, üstüne birde ayran OL-MAZ. Egzamayı alevlendirir.

🟡İLAÇLAR

1️⃣⭐️ KORTİKOSTEROID / GLUKOKORTİKOİD / İMMÜNSÜPRESIF ilaçlar…

🩸Bu ilaçlar, egzamada genelde KREM olarak verilir. Mekanizmayı anlatırken bahsettiğim bağışıklık sistemini BASKILAR.

🩸Böylece lezyon oluşumu durur ve inflamasyon da oluşmaz.

🩸Bu ilaçlar, güçlü – orta -zayıf olarak gruplara ayrılır. Örneğin güçlü bir immunsüpresif krem 6-8 günden fazla kullanılmaz.

🩸Fazla kullanımda öncelikle kemik, cilt/kas; sonra diğer hücreler/dokular üzerinde yan etkileri ağırdır.

🩸Bu ilaçlar tedavide kullanılabilir ama suresini çok iyi ayarlamak gerekir. Ve bu süre zarfında egzamanın kök nedenine yönelik tedavi uygulanmalıdır.
🔸Aksi halde kremi bıraktıktan 1-2 ay sonra, egzama yine oluşur.

2️⃣⭐️NEMLENDIRICILER

💧Nemlendirici olarak aktif D içeren psorcutan beta ve üre içeren Urepial lipo gibi preparatlar etkilidir..

3️⃣ ⭐️ANTİBİYOTİK

💧Eğer hekiminiz tetkiklerinize göre egzamaya neden olan/atakları artıran “Staphylococcus aureus” gibi bir bakteri görürse, antibiyotik reçete edebilir. Reçete edilen antibiyotik tam ve eksiksiz kullanılmalı, bu bakteriler çabuk direnç kazanır. Yani bakteriye antibiyotiği tanıyıp savunma mekanizması geliştirme zamanı tanınmamalı.

🔴SONUÇ

📍Çoğu zaman sosyal hayattan izole olmaya götürecek kadar lezyonlara sebep olan egzama, İYİLEŞEBİLEN bir hastalıktır.

📍Sadece bağışıklık baskılayarak tedavi gerçekleşmez, kök neden yok olmazsa tekrar edecektir.

📍Toksinler, ağır metaller, stres, bazı bakteriler, kimyasal temas, genetik yatkınlık. Hangisi egzamaya sebep olursa olsun, tedavi komplike (hepsi neden olmuş gibi) yapılmalıdır. Çünkü hangisi sebep olursa olsun, biliniz ki diğer sebeplere de yatkınsınız.